ศาลาชุมนุม

[David and Bui]

Friends,

I just came across the phrase "นอนขดไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น" in a recent magazine. It seems to describe people who are not susceptible to reason or willing to accept changes. Literally, the phrase seems to refer to a person who rolls himself up in a fetal position and lies in such a manner that he is unwilling to see. Is this what the Thai phrase means?

The next line in the article says, "คนประเภทนี้ ไม่ยอมรับความเปลี่ยนแปลง" ["People of this sort are unwilling to accept change."]

Might the English equivalent be, "to make oneself deaf, dumb, and blind"; "to refuse to listen to reason"; "to cut oneself off from reality"; "like a dinosaur"?

Thanks.

[Nan]

Khun David kha,

From RID:

นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น (สํา) ก. ไม่รู้เรื่องราวที่เกิดขึ้น, ไม่รู้อีโหน่อีเหน่.

From สนุกกับสุภาษิตคำัพังเพย By นิคม เขาลาด:

นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น

ความไม่รู้เรื่องรู้ราวในสถานการณ์ต่าง ๆ และความเปลี่ยนแปลงหรือเป็นไปในโลกของคนเรานั้น เขาว่า เป็นความไม่ทันโลก หรือก้าวตามโลกไม่ทัน

คือ อยู่ในโลกแคบหรือหูตาไม่กว้างไกล ที่บางทีเขาก็ว่า "อยู่ในกะลาครอบ" ไม่มีความรู้ในเรื่องที่ไกลตัวออกไปนั่นแหละครับ

เช่นเดียวกับ "นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น" สำนวนโวหารที่ผมหยิบยกมาว่านี่ละครับ เป็นถ้อยเปรียบเปรยในความหมายทำนองว่า ไม่ทันคนหรือไม่ทันต่อเหตุการณ์ ตรงข้ามกับ "ผู้ที่ตื่นอยู่เสมอ"

"นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น" นี้จะว่าไปก็คือ ไม่สนใจหรือวางเฉยต่อเรื่องราวหรือเหตุการณ์ต่าง ๆ ทำนอง "ไม่ใช่เรื่องของข้า" ได้ในแง่หนึ่ง

แต่อีกแง่หนึ่งคือ ซื่อจนเกินไปเลยกลายเป็นงมโข่ง ใครเขาทำอะไรถึงไหน ทำเลวระยำหรือบัดสีอย่างไร จนจะนำความอับอายมาสู่ตนแล้วก็ยังไม่รู้เรื่องรู้ราวอะไรเลย คือคนอื่น ๆ เขารู้เรื่องที่ฉาวโฉ่กันจนเกร่อแล้ว แต่ตนยัง "นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น" อยู่อย่างนั้นน่ะครับ

สรุปแล้ว "นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น" นี้ ใช้ในทางกระแนะกระแหนที่ว่า ไม่เอาตัวเข้าไปพัวพันหรือยุ่งเกี่ยวกับเรื่องราวใด ๆ บ่งบอกถึงนิสัยชอบเอาตัวรอดอย่างหนึ่ง

กับอีกอย่างหนึ่งคือ ไม่ประสีประสา รู้ความไม่ทันคนอื่น หรือเหตุการณ์ที่เป็นไป บ่งบอกถึงความพาซื่อ ไม่รู้จักสดับตรับฟัง หรือคิดเอาเองไม่เป็นด้วย

คำตรงตัวที่ว่า "นอนหลับ" ก็บอกอาการอยู่แล้ว ว่าไม่รู้สึกตัว หรือไม่ใช่ผู้ตื่นตัว จึงไม่รู้จักหรือรู้สึกรู้สาอะไร และคำว่า "นอนคู้" ก็แสดงอาการหวาดกลัวหรือต้องการหลบซ่อนตัวอยู่แล้ว

เหตุนี้แหละ ที่ผมว่า ความหมายของทั้งสำนวนเป็น 2 นัยหยั่งว่า

มาดูความหมายที่บ่งไว้ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานครับ ซึ่ง "นอนหลับไม่รู็ นอนคู้ไม่เห็น" นี้มีว่า "ไม่รู้เรื่องราว" กับ "ไม่รู้อีโหน่อีเหน่"

กับที่ลำจวนอธิบายไว้ในคติธรรม-คำคม คำพังเพย สุภาษิตโบราณ ว่า "ไม่ได้รู้เรื่องรู้ราวอะไรกับเขาเลย เหมือนคนนอนหลับที่ไม่รู้ไม่เห็นเรื่องใด ๆ

แล้วก็สำนวนของฝรั่งด้วย คือ to be laissez-faire ซึ่งออกจะมีความหมายทำนองปล่อยไปตามบุญตามกรรม คือไม่รู้ไม่ชี้ด้วย

อีกอย่างที่ผูกขึ้นตามความหมายคือ to know nothing at all ซึ่งหมายความว่า "ไม่รู้เรื่องอะไรเลย" หยั่ง "To know nothing at all about something" น่ะครับ