เป็นหนี้พระคุณของพ่อแม่
bpenM neeF phraH khoonM khaawngR phaawF maaeF
to be indebted to one's parents for their kindness

ลูกไม่รู้คุณพ่อแม่
luukF maiF ruuH khoonM naH phaawF maaeF
ungrateful child

สองคนนั้นถึงกับน้ำตาซึม ขณะพบปะพูดคุยกับเด็กนักเรียน คนที่ต้องกลายเป็นเด็กกำพร้าพ่อแม่จากโศกนาฏกรรมคลื่นยักษ์
saawngR khohnM nanH theungR gapL namH dtaaM seumM khaL naL phohpH bpaL phuutF khuyM gapL dekL nakH riianM khohnM theeF dtawngF glaaiM bpenM dekL gamM phraaH phaawF maaeF jaakL so:hR gaL naatF dtaL gamM khleuunF yakH
"The two of them welled up with tears while they met with and talked to thirty orphaned students who lost both parents from the tsunami tragedy."

เมื่อทารกคลอดพ่อแม่จะต้องเตรียมอู่ไว้สำหรับเด็กที่เกิดใหม่ด้วย
meuuaF thaaM rohkH khlaawtF phaawF maaeF jaL dtawngF dtriiamM uuL waiH samR rapL dekL theeF geertL maiL duayF
"When an infant is born, its parents need to prepare a cradle for the newborn child."

พ่อแม่ทุกคนย่อมปรารถนาให้ลูกสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ
phaawF maaeF thookH khohnM yaawmF bpraatL thaL naaR haiF luukF sohmR buunM thangH raangF gaaiM laeH jitL jaiM
"All parents wish their children to be whole in both mind and body."

เห็นภาพข่าว แล้วน่าสงสารเด็กแบเบาะที่ถูกพ่อแม่เอามาทิ้ง
henR phaapF khaaoL laaeoH naaF sohngR saanR dekL baaeM bawL theeF thuukL phaawF maaeF aoM maaM thingH
"We see images in the news and we feel sympathy for infants who are abandoned by their parents."

ลูกหนีออกจากบ้านประชดพ่อแม่
luukF neeR aawkL jaakL baanF bpraL chohtH phaawF maaeF
"The child ran away from home to spite his parents."

เขาย้อนพ่อแม่อยู่บ่อย ๆ เหมือนเห็นพ่อแม่เป็นเพื่อนเล่น
khaoR yaawnH phaawF maaeF yuuL baawyL baawyL meuuanR henR phaawF maaeF bpenM pheuuanF lenF
"He often talks back at and contradicts his parents, as if he saw his parents as his fellow playmates."

เมื่อก่อนก็ได้นอนห้องเดียวกับพ่อแม่ แต่ตอนนี้โดนเนรเทศให้ไปนอนห้องตัวเองแล้ว
meuuaF gaawnL gaawF daiF naawnM haawngF diaaoM gapL phaawF maaeF dtaaeL dtaawnM neeH do:hnM naehM raH thaehtF haiF bpaiM naawnM haawngF dtuaaM aehngM laaeoH
"I used to sleep in the same room with my parents, but now I have been exiled to sleep in my own bedroom."

การที่เด็ก ๆ ได้นำสิ่งที่เรียนกลับไปนวดให้กับพ่อแม่ ญาติพี่น้องที่บ้าน ยังเป็นการกระชับความสัมพันธ์ในครอบครัวให้แน่นแฟ้นยิ่งขึ้น
gaanM theeF dekL dekL daiF namM singL theeF riianM glapL bpaiM nuaatF haiF gapL phaawF maaeF yaatF pheeF naawngH theeF baanF yangM bpenM gaanM graL chapH khwaamM samR phanM naiM khraawpF khruaaM haiF naaenF faaenH yingF kheunF
"When the youngsters bring back home what they have learned (about massage), (and) massage their parents and their other relatives, it strengthens their relationships with their families."

พ่อแม่คอยตรับฟังข่าวของลูกหลานที่ไปทำงานที่กรุงเทพฯ อยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน
phaawF maaeF khaawyM dtrapL fangM khaaoL khaawngR luukF laanR theeF bpaiM thamM ngaanM theeF groongM thaehpF yuuL thookH meuuaF cheuuaF wanM
"The parents constantly listened for news from their children and grandchildren who went to work in Bangkok."

พ่อแม่ให้เขาใช้เงินได้อย่างไม่อั้นในการซื้อความหรูหราฟุ่มเฟือย
phaawF maaeF haiF khaoR chaiH ngernM daiF yaangL maiF anF naiM gaanM seuuH khwaamM ruuR raaR foomF feuuayM
"His parents gave him unlimited amounts of money to purchase (all kinds of) extravagant and fancy things."

ลูกชายคนเล็กที่สุดของเขาจมูกโด่งผิดกับพ่อแม่
luukF chaaiM khohnM lekH theeF sootL khaawngR khaoR jaL muukL do:hngL phitL gapL phaawF maaeF
"Their youngest son has a prominent nose, unlike either his father or mother."

ปัญหาไม่เล็กที่พ่อแม่หลายคู่ต้องนั่งกุมขมับ ไม่รู้จะแก้ไขอย่างไรปัญหาหนึ่งคือ เรื่องสมาธิสั้นของลูก
bpanM haaR maiF lekH theeF phaawF maaeF laaiR khuuF dtawngF nangF goomM khaL mapL maiF ruuH jaL gaaeF khaiR yaangL raiM bpanM haaR neungL kheuuM reuuangF saL maaM thiH sanF khaawngR luukF
"Their children’s attention deficit disorder is becoming no small problem for parents who are worried and who are having difficulty finding a solution."

ลูกชายเร่งเร้าให้พ่อแม่ส่งผู้ใหญ่ไปสู่ขอผู้หญิงให้
luukF chaaiM rengF raaoH haiF phaawF maaeF sohngL phuuF yaiL bpaiM suuL khaawR phuuF yingR haiF
"The son urged his parents to send a suitable representative to request the girl’s hand in marriage."

เขาสู้ทนความลำบากทำงานที่ต่างแดน เพื่อให้พ่อแม่ได้อยู่กันสบาย
khaoR suuF thohnM khwaamM lamM baakL thamM ngaanM theeF dtaangL daaenM pheuuaF haiF phaawF maaeF daiF yuuL ganM saL baaiM
"He puts up with [a lot of] hardship in working overseas in order to allow his parents to live comfortably."

การเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่มองเห็นได้ชัด คือพ่อแม่ไม่คลุมถุงชนลูก และสถานภาพของผู้หญิงก็สูงขึ้น
gaanM bpliianL bplaaengM thaangM sangR khohmM theeF maawngM henR daiF chatH kheuuM phaawF maaeF maiF khloomM thoongR chohnM luukF laeH saL thaaR naH phaapF khaawngR phuuF yingR gaawF suungR kheunF
"Among the more visible changes in the social structure has been that parents no longer arrange marriages for their children and the status of women has improved."

ค่าผ่อนบ้านเดือนละเกือบหมื่นยังไม่หมด บางเดือนยังต้องไปหยิบยืมแถมขอจากพ่อแม่
khaaF phaawnL baanF deuuanM laH geuuapL meuunL yangM maiF mohtL baangM deuuanM yangM dtawngF bpaiM yipL yeuumM thaaemR khaawR jaakL phaawF maaeF
"Our house payments are about 10,000 baht per month which we still have to pay; [so] some months we need to borrow money from our parents."

พ่อแม่ส่วนใหญ่อยากให้ลูกรับราชการเพื่อจะได้เป็นใหญ่เป็นโต
phaawF maaeF suaanL yaiL yaakL haiF luukF rapH raatF chaH gaanM pheuuaF jaL daiF bpenM yaiL bpenM dto:hM
"Most parents want their kids to become government officials so that they will have good positions."

ลูกเขาเป็นเด็กที่เอาแต่ใจตัวเอง เพราะพ่อแม่เลี้ยงแบบตามใจมากเกินไป
luukF khaoR bpenM dekL theeF aoM dtaaeL jaiM dtuaaM aehngM phrawH phaawF maaeF liiangH baaepL dtaamM jaiM maakF geernM bpaiM
"The child always wants to have his own way because his parents spoil him too much."

ตั้งแต่เด็ก ๆ ไม่ว่าจะไปไหน ตัวเราจะไม่ห่างจากพ่อแม่เลยสักครั้ง
dtangF dtaaeL dekL dekL maiF waaF jaL bpaiM naiR dtuaaM raoM jaL maiF haangL jaakL phaawF maaeF leeuyM sakL khrangH
"Since we were young, no matter where we went, our parents were never far from us."

เขาเป็นลูกหัวแก้วหัวแหวนของพ่อแม่
khaoR bpenM luukF huaaR gaaeoF huaaR waaenR khaawngR phaawF maaeF
"He is his parents’ favorite child."

พ่อแม่ทุกคนหวังจะเห็นลูกมีคู่ครองที่ดี
phaawF maaeF thookH khohnM wangR jaL henR luukF meeM khuuF khraawngM theeF deeM
"Every parent wants to see their child have a good husband or wife."

พ่อแม่ห่วงหาอาทรลูกอยู่เสมอ
phaawF maaeF huaangL haaR aaM thaawnM luukF yuuL saL muuhrR
"Parents are always concerned about their children."

ถ้าพ่อแม่ไม่มีความรู้ สามารถพึ่งครูได้ อย่านิ่งดูดาย
thaaF phaawF maaeF maiF meeM khwaamM ruuH saaR maatF pheungF khruuM daiF yaaL ningF duuM daaiM
"If the parents are uneducated, they can ask for help from a teacher; they should not be indifferent [to what is going on]."

พ่อแม่จึงต้องเรียนรู้และเข้าใจ เช่นเดียวกับเมืองโคราช ขอนแก่น เชียงใหม่ และอื่น ๆ กำลังก้าวสู่ความเป็นนคร
phaawF maaeF jeungM dtawngF riianM ruuH laeH khaoF jaiM chenF diaaoM gapL meuuangM kho:hM raatF khaawnR gaenL chiiangM maiL laeH euunL euunL gamM langM gaaoF suuL khwaamM bpenM naH khaawnM
"Parents need to learn about and understand [what is happening to their children], just like Khorat, Khon Kaen, Chiang Mai, and other areas are [learning] to cope with being urban areas."

ขุนนางใช่พ่อแม่ หินแง่ใช่ตายาย
khoonR naangM chaiF phaawF maaeF hinR ngaaeF chaiF dtaaM yaaiM
"Do not rely on others outside of oneself and one’s family."

พ่อแม่ควรกระตุ้นการพูดให้ชัดเจนด้วยการให้ทุกคนที่เกี่ยวข้องกับเด็กพูดให้ชัดเจนเป็นตัวอย่าง
phaawF maaeF khuaanM graL dtoonF gaanM phuutF haiF chatH jaehnM duayF gaanM haiF thookH khohnM theeF giaaoL khaawngF gapL dekL phuutF haiF chatH jaehnM bpenM dtuaaM yaangL
"Parents should encourage clear speaking by having everyone involved with [their] children speak clearly as a model [for them]."

พ่อแม่ควรเตือนเด็กเมื่อเด็กพูดไม่ชัด แต่ไม่ให้ดุว่า หรือเคี่ยวเข็ญเด็กให้พูดให้ชัด
phaawF maaeF khuaanM dteuuanM dekL meuuaF dekL phuutF maiF chatH dtaaeL maiF haiF dooL waaF reuuR khiaaoF khenR dekL haiF phuutF haiF chatH
"Parents should caution [their] children when they don’t speak clearly, but they should not scold or strongly insist that their children speak clearly."

สมัยที่เขายังมีชีวิตอยู่ได้เล่าให้บรรดาเพื่อน ๆ ฟังว่า ตนเป็นคนอาภัพ เพราะไม่มีพ่อแม่พี่น้อง
saL maiR theeF khaoR yangM meeM cheeM witH yuuL daiF laoF haiF banM daaM pheuuanF pheuuanF fangM waaF dtohnM bpenM khohnM aaM phapH phrawH maiF meeM phaawF maaeF pheeF naawngH
"When he was still alive he told all his friends that he was so unlucky because he had neither parents nor siblings."

เจ้าดูแลคนอื่น แต่ห่างเหินพ่อแม่
jaoF duuM laaeM khohnM euunL dtaaeL haangL heernR phaawF maaeF
"You look after others, but are estranged from your own parents."

พ่อแม่ผู้หญิงไม่เรียกร้องเงินทอง แต่ เราก็ตั้งใจจะให้เงินเขาบ้างเป็นค่าน้ำนม
phaawF maaeF phuuF yingR maiF riiakF raawngH ngernM thaawngM dtaaeL raoM gaawF dtangF jaiM jaL haiF ngernM khaoR baangF bpenM khaaF naamH nohmM
"The bride’s parents did not demand money, but we were determined to provide them some funding as compensation [for their daughters upbringing]."

มันก็ยังอุตส่าห์เรียนจนจบ จบมาจะให้มันไปสมัครเป็นข้าราชการ แต่มันกลับมาอยู่บ้านทำไร่ทำนา จึงทำให้พ่อแม่เป็นขี้ปากชาวบ้านและต้องอับอายขายหน้า
manM gaawF yangM ootL saaL riianM johnM johpL johpL maaM jaL haiF manM bpaiM saL makL bpenM khaaF raatF chaH gaanM dtaaeL manM glapL maaM yuuL baanF thamM raiF thamM naaM jeungM thamM haiF phaawF maaeF bpenM kheeF bpaakL chaaoM baanF laeH dtawngF apL aaiM khaaiR naaF
"He tried to complete his studies. Once he finished he was expected to apply to become a civil servant. Instead he returned home to a life of farming. His parents became the topic of gossip among the villagers which caused them no end of shame and embarrassment."

ก. นี่เธอ ดูลูกบ้านนั้นสิพ่อแม่อุตส่าห์ส่งไปเรียนกรุงเทพฯ จบปริญญามาทั้งที กลับต้องมาทำไร่ทำนาเหมือนพ่อแม่แทนที่จะได้งานดี ๆ ทำ
neeF thuuhrM duuM luukF baanF nanH siL phaawF maaeF ootL saaL sohngL bpaiM riianM groongM thaehpF johpL bpaL rinM yaaM maaM thangH theeM glapL dtawngF maaM thamM raiF thamM naaM meuuanR phaawF maaeF thaaenM theeF jaL daiF ngaanM deeM deeM thamM
"Hey, look at the kid over there. His parent tried so hard to send him to Bangkok to get an education. He even earned his degree. However, he came back home and became a farmer just like his parents, rather than getting a really good job."

เด็กจะถูกสอนให้กตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่ และญาติผู้ใหญ่ ผู้มีอุปการคุณ
dekL jaL thuukL saawnR haiF gaL dtanM yuuM ruuH khoonM dtaawL phaawF maaeF laeH yaatF phuuF yaiL phuuF meeM oopL gaanM khoonM
"Children will be taught to be grateful to their parents and to their elder relatives, that is, those who provide them support."

เขากำพร้าพ่อแม่ แล้วยังผีซ้ำกรรมซัด ป้าที่เลี้ยงดูอยู่มาประสบอุบัติเหตุตายจากไปอีก
khaoR gamM phraaH phaawF maaeF laaeoH yangM pheeR samH gamM satH bpaaF theeF liiangH duuM yuuL maaM bpraL sohpL ooL batL dtiL haehtL dtaaiM jaakL bpaiM eekL
"His became an orphan because parents passed away; even worse, the aunt who took care of him died accidently."

พ่อแม่เขาไปทำงานก่อสร้างตอนเช้า
phaawF maaeF khaoR bpaiM thamM ngaanM gaawL saangF dtaawnM chaaoH
"The parents work in the construction industry from early in the morning."

สาม กตัญญูต่อพ่อแม่ ผู้ปกครอง ครูบาอาจารย์
saamR gaL dtanM yuuM dtaawL phaawF maaeF phuuF bpohkL khraawngM khruuM baaM aaM jaanM
"3. Be grateful to your parents, guardians, and teachers."

พ่อแม่ที่พอมีกำลังทรัพย์ และยังคงยึดติดในความสำเร็จ ยังคงนิยมพาลูกเข้ามาเรียนในโรงเรียนเอกชนและโรงเรียนนานาชาติกันมากมาย เพื่อปูทางการแข่งขันให้ลูกเป็นนักต่อสู้
phaawF maaeF theeF phaawM meeM gamM langM sapH laeH yangM khohngM yeutH dtitL naiM khwaamM samR retL yangM khohngM niH yohmM phaaM luukF khaoF maaM riianM naiM ro:hngM riianM aehkL gaL chohnM laeH ro:hngM riianM naaM naaM chaatF ganM maakF maaiM pheuuaF bpuuM thaangM gaanM khaengL khanR haiF luukF bpenM nakH dtaawL suuF
"Parents who are sufficiently wealthy and who are concerned with success, more and more are prone to send their children to private and international schools in order to pave the way for their children to be contenders in the competitive landscape."

เด็ก ๆ สมัยนี้จึงมีโอกาสที่จะเรียนโรงเรียนใกล้กันบ้านน้อยที่สุดมาก เพราะต้องเรียนตามใจพ่อแม่
dekL saL maiR neeH jeungM meeM o:hM gaatL theeF jaL riianM ro:hngM riianM glaiF ganM baanF naawyH theeF sootL maakF phrawH dtawngF riianM dtaamM jaiM phaawF maaeF
"Very few of today’s children have a chance to go to school near their homes because they have to study where their parents want them to."

เมื่อเป็นดังนี้ พ่อแม่จึงต้องปลุกลูกแต่เช้า
meuuaF bpenM dangM neeH phaawF maaeF jeungM dtawngF bplookL luukF dtaaeL chaaoH
"When this happens, parents have to wake them up early in the morning."

เมื่อการศึกษาอยู่บนความคาดหวัง และความฝันยังคงเป็นเป้านิ่งในใจไม่เปลี่ยนแปลง โรงเรียนที่ตอบโจทย์จินตนาการภาพฝันดังกล่าวในหัวของพ่อแม่ ก็ผุดขึ้นมากมายรับสนองพ่อแม่ที่ต้องการให้ลูกเก่งกว่าคนอื่น
meuuaF gaanM seukL saaR yuuL bohnM khwaamM khaatF wangR laeH khwaamM fanR yangM khohngM bpenM bpaoF ningF naiM jaiM maiF bpliianL bplaaengM ro:hngM riianM theeF dtaawpL jo:htL jinM dtaL naaM gaanM phaapF fanR dangM glaaoL naiM huaaR khaawngR phaawF maaeF gaawF phootL kheunF maakF maaiM rapH saL naawngR phaawF maaeF theeF dtawngF gaanM haiF luukF gengL gwaaL khohnM euunL
"When education rests on certain expectations and our dreams remain immutable in our hearts, schools which respond to the images and visions in the parents’ minds, sprout up in abundance to meet the needs of these parents who want their children to be higher achievers than their peers."

การเจริญเติบโตของเด็กแต่ละคนอยู่ภายใต้อิทธิพลของปัจจัยต่าง ๆ เช่น การถ่ายทอดพันธุกรรมจากพ่อแม่ สภาพโภชนาการ ฯลฯ
gaanM jaL reernM dteerpL dto:hM khaawngR dekL dtaaeL laH khohnM yuuL phaaiM dtaaiF itL thiH phohnM khaawngR bpatL jaiM dtaangL chenF gaanM thaaiL thaawtF phanM thooH gamM jaakL phaawF maaeF saL phaapF pho:hM chaH naaM gaanM laH
"Each child’s growth is influenced by various factors such as genes received from his or her parents, nutrition, etc."

ในการดำเนินชีวิต เด็กจะถูกสอนให้กตัญญูรู้คุณต่อพ่อแม่ และญาติผู้ใหญ่ ผู้มีอุปการะคุณตลอดจนรู้คุณสิ่งต่าง ๆ ที่จำเป็นต่อชีวิต
naiM gaanM damM neernM cheeM witH dekL jaL thuukL saawnR haiF gaL dtanM yuuM ruuH khoonM dtaawL phaawF maaeF laeH yaatF phuuF yaiL phuuF meeM oopL bpaL gaaM raH khoonM dtlaawtL johnM ruuH khoonM naH singL dtaangL theeF jamM bpenM dtaawL cheeM witH
"In conducting their lives children are taught to be grateful to their parents and to their older relatives, those who provide them sustenanceม and to be appreciative for all the necessities of life."

คุณลุงกับคุณป้ารับอุปการะเลี้ยงดูผมเพราะพ่อแม่ของผมเสียชีวิตตั้งแต่ผมยังเล็ก ๆ ท่านมีบุญคุณกับผมมาก ผมตั้งจะดูแลท่านเมื่อยามที่ท่านแก่ตัวลงเพื่อแสดงความกตัญญู
khoonM loongM gapL khoonM bpaaF rapH oopL bpaL gaaM raH liiangH duuM phohmR phrawH phaawF maaeF khaawngR phohmR siiaR cheeM witH dtangF dtaaeL phohmR yangM lekH thanF meeM boonM khoonM gapL phohmR maakF phohmR dtangF jaL duuM laaeM thanF meuuaF yaamM theeF thanF gaaeL dtuaaM lohngM pheuuaF saL daaengM khwaamM gaL dtanM yuuM
"My uncle and aunt took on the obligation of raising me because my parents passed away since I was very young. They were very kind to me. I am determined to look after the two of them when they get old so that I can show them my gratitude."

แต่หลายคนก็เชื่อว่า เป็นกุศลกรรมของลูก ๆ ที่ทางด่วนช่วยออกแรงผลักให้พ่อแม่ยอมโยกย้ายจากห้องแถวหรือบ้านเก่ากลางเมือง ไปอยู่บ้านจัดสรรชานเมือง
dtaaeL laaiR khohnM gaawF cheuuaF waaF bpenM gooL sohnR laH gamM khaawngR luukF theeF thaangM duaanL chuayF aawkL raaengM phlakL haiF phaawF maaeF yaawmM yo:hkF yaaiH jaakL haawngF thaaeoR reuuR baanF gaoL glaangM meuuangM bpaiM yuuL baanF jatL sanR chaanM meuuangM
"But, many people believe that [the expressways] are a blessing to their children that they help force their parents to move out of their row houses or old homes in the city to live in suburban subdivisions."

ผมไม่ต้องการมีพี่น้องมากอย่างที่พ่อแม่ผมมีอยู่ และแม่จะต้องไม่มีลูกถี่นัก
phohmR maiF dtawngF gaanM meeM pheeF naawngH maakF yaangL theeF phaawF maaeF phohmR meeM yuuL laeH maaeF jaL dtawngF maiF meeM luukF theeL nakH
"I did not want to have lots of brothers and sisters like my parents had and I did not want my mother to have kids one right after the other."

ถ้าผมสติปัญญาเรียนชั้นสูง ๆ ขึ้นไป ก็ให้มีโอกาสเรียนได้ ไม่ว่าพ่อแม่ผมจะรวย หรือจน จะอยู่ในเมืองหรือชนบทแร้นแค้น
thaaF phohmR saL dtiL bpanM yaaM riianM chanH suungR kheunF bpaiM gaawF haiF meeM o:hM gaatL riianM daiF maiF waaF phaawF maaeF phohmR jaL ruayM reuuR johnM jaL yuuL naiM meuuangM reuuR chohnM naH bohtL raaenH khaaenH
"If I have the mental capability to further my studies, [I wanted] the opportunity to do so, irrespective of whether my parents are rich or poor or whether they live in the city or in the hardscrabble countryside."

เขาไม่รู้ถึงตื้นลึกหนาบางเรื่องที่พ่อแม่ทะเลาะกัน
khaoR maiF ruuH theungR dteuunF leukH naaR baangM reuuangF theeF phaawF maaeF thaH lawH ganM
"He is completely oblivious to the ins and outs of what his parents are arguing about."

พ่อแม่เต็มไปด้วยความปีติที่ลูกสาวสอบเข้ามหาวิทยาลัยของรัฐบาลได้
phaawF maaeF dtemM bpaiM duayF khwaamM bpeeM dtiL theeF luukF saaoR saawpL khaoF maH haaR witH thaH yaaM laiM khaawngR ratH thaL baanM daiF
"The parents were overjoyed that their daughter was able to pass her examinations to enter the public university."

พ่อแม่เต็มไปด้วยความปิติที่ลูกสาวสอบเข้ามหาวิทยาลัยของรัฐบาลได้
phaawF maaeF dtemM bpaiM duayF khwaamM bpiL dtiL theeF luukF saaoR saawpL khaoF maH haaR witH thaH yaaM laiM khaawngR ratH thaL baanM daiF
"พ่อแม่เต็มไปด้วยความปิติที่ลูกสาวสอบเข้ามหาวิทยาลัยของรัฐบาลได้."

พ่อแม่มีความปิติกับความสำเร็จของลูก
phaawF maaeF meeM khwaamM bpiL dtiL gapL khwaamM samR retL khaawngR luukF
"The parents are delighted at the success of their children."

การฝึกสอนอบรมลูกให้เป็นเด็กดี เลิกโยเยงอแงโดยหาสาเหตุไม่ได้ เลิกเป็นเด็กโกงนั้น พ่อแม่ต้องร่วมมือกันเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
gaanM feukL saawnR ohpL rohmM luukF haiF bpenM dekL deeM leerkF yo:hM yaehM ngaawM ngaaeM dooyM haaR saaR haehtL maiF daiF leerkF bpenM dekL go:hngM nanH phaawF maaeF dtawngF ruaamF meuuM ganM bpenM naamH neungL jaiM diaaoM ganM
"Teaching your child to behave, to stop being cranky and fussy where there is no provocation and to stop him from being dishonest requires that parents work closely together and with a unified purpose."

ฉันไม่ใจไม้ไส้ระกำขนาดขับไล่ไสส่งพ่อแม่กลับไปทั้งที่ยังไม่หายป่วย
chanR maiF jaiM maaiH saiF raH gamM khaL naatL khapL laiF saiR sohngL phaawF maaeF glapL bpaiM thangH theeF yangM maiF haaiR bpuayL
"I am not so hard-hearted that I would get rid of my parents when they still have not recovered from their illness."

เมื่อพ่อแม่แก่เฒ่าลง ลูกก็มีหน้าที่เลี้ยงดูแทนไปจนสิ้นอายุขัย
meuuaF phaawF maaeF gaaeL thaoF lohngM luukF gaawF meeM naaF theeF liiangH duuM thaaenM bpaiM johnM sinF aaM yooH khaiR
"As parents age their children have a duty to return the favor and look after [their parents] until they die."

วงมโหรีบรรเลงเพลงกันเต็มเหนี่ยว ให้พ่อแม่พี่น้องได้สนุกสนานเป็นเย็นสุดท้าย
wohngM maH ho:hR reeM banM laehngM phlaehngM ganM dtemM niaaoL haiF phaawF maaeF pheeF naawngH daiF saL nookL saL naanR bpenM yenM sootL thaaiH
"The Thai orchestra played music at full blast so that their families could enjoy themselves on the final night [of performance]."

ผมไม่แคร์หรอกว่าพ่อแม่คุณเป็นใคร ถ้าคุณทำผิดคุณก็ต้องโดนลงโทษเหมือนกับคนอื่น ๆ
phohmR maiF khaaeM raawkL waaF phaawF maaeF khoonM bpenM khraiM thaaF khoonM thamM phitL khoonM gaawF dtawngF do:hnM lohngM tho:htF meuuanR gapL khohnM euunL
"I don't care who your parents are; if you break the law you should be punished like everyone else."

พ่อแม่ชื่นใจในความสำเร็จของลูก
phaawF maaeF cheuunF jaiM naiM khwaamM samR retL khaawngR luukF
"The parents are delighted by the success of their children."

เข้าใจหัวอกพ่อแม่จำนวนไม่น้อยคงไม่อยากส่งเสริมให้ลูกเล่นสนุกเกอร์มากนัก
khaoF jaiM huaaR ohkL phaawF maaeF jamM nuaanM maiF naawyH khohngM maiF yaakL sohngL seermR haiF luukF lenF saL nookH guuhrM maakF nakH
"[I] understand the feelings of many parents who really do not want to encourage their children to play snooker."

เขาจะไม่สนใจ ความเหนื่อยยากของพ่อแม่
khaoR jaL maiF sohnR jaiM khwaamM neuuayL yaakF khaawngR phaawF maaeF
"He would not be concerned about the hardship his parents [suffered]."

ถ้าเราเป็นพ่อแม่ประเภทที่ปกป้องลูกแบบนี้ จงถามตัวเราว่า เรากำลังให้ความรักกับลูกหรือกำลังทำลายเขากันแน่?
thaaF raoM bpenM phaawF maaeF bpraL phaehtF theeF bpohkL bpaawngF luukF baaepL neeH johngM thaamR dtuaaM raoM waaF raoM gamM langM haiF khwaamM rakH gapL luukF reuuR gamM langM thamM laaiM khaoR ganM naaeF
"If we become this type of parent who protects our children like this, we should be asking ourselves whether we are giving our children love or are hurting them."

เราอยากให้เขาเข้าใจว่า ไม่ว่าพ่อแม่จะจนหรือจะรวย วันหนึ่งก็จะต้องผมขาว แก่เฒ่าลงไป เหมือนกับแม่ของเด็กหนุ่มคนนี้
raoM yaakL haiF khaoR khaoF jaiM waaF maiF waaF phaawF maaeF jaL johnM reuuR jaL ruayM wanM neungL gaawF jaL dtawngF phohmR khaaoR gaaeL thaoF lohngM bpaiM meuuanR gapL maaeF khaawngR dekL noomL khohnM neeH
"We want them to understand that whether their parents are poor or rich, someday they themselves will get old, like the mother of this young man."

โดยอดีตผู้ว่าการ ททท.. นำแหวนเพชรให้มิสเตอร์คริส สวมให้กับนายสำรวย ต่อหน้าพ่อแม่ของนายสำรวย
dooyM aL deetL phuuF waaF gaanM thaawM thaawM thaawM namM waaenR phetH haiF mitH dtuuhrM khritH suaamR haiF gapL naaiM samR ruayM dtaawL naaF phaawF maaeF khaawngR naaiM samR ruayM
"In the presence of Mr. Samruey’s parents, the Former director of TAT presented the diamond ring to Mr. Chris for Mr. Samruey to wear."

"จนในที่สุดก็เริ่มคบกัน และพากันเดินทางไปท่องเที่ยวตามประเทศต่าง ๆ รวมทั้งพาไปที่บ้านพบพ่อแม่มิสเตอร์คริสหลายครั้ง
johnM naiM theeF sootL gaawF reermF khohpH ganM laeH phaaM ganM deernM thaangM bpaiM thaawngF thiaaoF dtaamM bpraL thaehtF dtaangL ruaamM thangH phaaM bpaiM theeF baanF phohpH phaawF maaeF mitH dtuuhrM khritH laaiR khrangH
"“So, finally, we got together and we travelled to various countries together, including going to visit Chris’s parents many times.”"

ทั้งที่สาเหตุหลักอีกส่วนหนึ่งของผู้หญิงที่ไม่แต่งงาน คือการต้องอยู่ดูแลพ่อแม่วัยชรา
thangH theeF saaR haehtL lakL eekL suaanL neungL khaawngR phuuF yingR theeF maiF dtaengL ngaanM kheuuM gaanM dtawngF yuuL duuM laaeM phaawF maaeF waiM chaH raaM
"Although another primary reason that women do not get married is that they have to care for their elderly parents."

ฉันรักพ่อแม่
chanR rakH phaawF maaeF
"I love my parents."

อีกพ่อแม่ ไหว้เช้าเย็น เป็นสิ่งดี
eekL phaawF maaeF waiF chaaoH yenM bpenM singL deeM
"“Wai” your parents morning and evening; it is the right thing to do."

ผมได้แต่นึกถึงหัวอกของพ่อแม่ที่ทำนาขายข้าวส่งเสียให้ผมซึ่งเป็นลูกคนเดียวได้เรียน
phohmR daiF dtaaeL neukH theungR huaaR ohkL khaawngR phaawF maaeF theeF thamM naaM khaaiR khaaoF sohngL siiaR haiF phohmR seungF bpenM luukF khohnM diaaoM daiF riianM
"I thought of my rice farmer parents who worked so that I, their only son, could go to school."

พ่อแม่แกก็หวังว่า เมื่อเรียนจบแล้วผมจะได้ไปทำงานมีเงินมาจุนเจือแกบ้าง
phaawF maaeF gaaeM gaawF wangR waaF meuuaF riianM johpL laaeoH phohmR jaL daiF bpaiM thamM ngaanM meeM ngernM maaM joonM jeuuaM gaaeM baangF
"My parents hoped that when I completed my studies I would get a job and earn enough money to support them."

เด็กพวกนี้ถูกพ่อแม่ว่ากล่าวเป็นประจำเพราะมีปัญหาเรื่องความประพฤติ
dekL phuaakF neeH thuukL phaawF maaeF waaF glaaoL bpenM bpraL jamM phrawH meeM bpanM haaR reuuangF khwaamM bpraL phreutH
"The children are constantly being scolded by their parents due to problems with their behavior."

พ่อแม่เตรียมหาฤกษ์หายามเพื่อจัดงานแต่งงานให้ลูกชาย
phaawF maaeF dtriiamM haaR reerkF haaR yaamM pheuuaF jatL ngaanM dtaengL ngaanM haiF luukF chaaiM
"The parents sought an auspicious time for their son’s wedding."

นอกจากนี้ ลองคิดดูสิชีวิตเราดีแค่ไหน มีคนรักเรามากแค่ไหน พ่อแม่ พี่น้อง เพื่อนฝูง ครูบาอาจารย์...
naawkF jaakL neeH laawngM khitH duuM siL cheeM witH raoM deeM khaaeF naiR meeM khohnM rakH raoM maakF khaaeF naiR phaawF maaeF pheeF naawngH pheuuanF fuungR khruuM baaM aaM jaanM
"In addition, think about how good our lives are; how much people love us, including your parents, your siblings, your friends, your teachers and professors..."

เกิดมาจน อย่าโทษพ่อแม่
geertL maaM johnM yaaL tho:htF phaawF maaeF
If you are born poor, blame not your parents

การขอขมาพ่อแม่ เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิตทำได้ทุกเทศกาล ไม่ใช่เฉพาะวันพ่อ วันแม่ เท่านั้น
gaanM khaawR khaL maaM phaawF maaeF pheuuaF khwaamM bpenM siL riL mohngM khohnM gaaeL cheeM witH thamM daiF thookH thaehtF saL gaanM maiF chaiF chaL phawH wanM phaawF wanM maaeF thaoF nanH
"Asking for forgiveness from one’s parents for them to give you a blessing is something that can be done at any time, not just on Father’s Day or Mother’s Day."

เด็กยึดพ่อแม่เป็นแบบฉบับในการดำเนินชีวิต
dekL yeutH phaawF maaeF bpenM baaepL chaL bapL naiM gaanM damM neernM cheeM witH
"Children respect their parents as models for how to conduct their lives."

เจ้าจะต้องเป็นผู้สืบสันดานต่อจากพ่อแม่เจ้าต่อไปอย่างไม่มีทางเลือก
jaoF jaL dtawngF bpenM phuuF seuupL sanR daanM dtaawL jaakL phaawF maaeF jaoF dtaawL bpaiM yaangL maiF meeM thaangM leuuakF
"From now on you must serve as your parents’ descendant and successor; you have no choice."

คนอย่างเขาไม่ไยดีแม้แต่ฐานะเดิมของพ่อแม่ที่มีอันจะกิน
khohnM yaangL khaoR maiF yaiM deeM maaeH dtaaeL thaaR naH deermM khaawngR phaawF maaeF theeF meeM anM jaL ginM
"People like him don’t even care about how their parents are doing or whether they have enough to eat."

ลูก ๆ ต่อยอดธุรกิจของพ่อแม่ที่ค้าขายสินค้าในประเทศด้วยการส่งออกไปขายต่างประเทศ
luukF dtaawL yaawtF thooH raH gitL khaawngR phaawF maaeF theeF khaaH khaaiR sinR khaaH naiM bpraL thaehtF duayF gaanM sohngL aawkL bpaiM khaaiR dtaangL bpraL thaehtF
"The children expanded their parents’ domestic trading business by exporting their goods and selling them overseas."

ฝาแฝดคู่นี้เหมือนกันเปี๊ยบ บางครั้งพ่อแม่ยังแยกไม่ออก
faaR faaetL khuuF neeH meuuanR ganM bpiiapH baangM khrangH phaawF maaeF yangM yaaekF maiF aawkL
"The two twins look exactly alike; sometimes even their parents can’t tell them apart."

พ่อแม่เจ้าสาวมอบรถยนต์เป็นของรับไหว้แก่คู่บ่าวสาว
phaawF maaeF jaoF saaoR maawpF rohtH yohnM bpenM khaawngR rapH waiF gaaeL khuuF baaoL saaoR
"The brides parents gave the newly married couple a car as a wedding gift."

พ่อแม่ที่มีลูกเล็ก ๆ ควรให้ลูกเล่นอยู่ในสายตาเสมอ
phaawF maaeF theeF meeM luukF lekH khuaanM haiF luukF lenF yuuL naiM saaiR dtaaM saL muuhrR
"Parents with small children, should let their kids play under their watchful eye at all times."

เป็นบ้านสวน พ่อแม่ปลูกผลไม้หลายชนิดโดยเฉพาะมะม่วงอกร่อง
bpenM baanF suaanR phaawF maaeF bpluukL phohnR laH maaiH laaiR chaH nitH dooyM chaL phawH maH muaangF ohkL raawngF
"[We lived in] a farm house; my parents raised lots of types of fruit, mostly okrong mangoes."

ด้วยเราบุกป่าฝ่าดงดั้นด้นเข้ามาถึงที่นี่ จึงเห็นว่าพ่อแม่พี่น้องทุกข์ยากเพียงใด
duayF raoM bookL bpaaL faaL dohngM danF dohnF khaoF maaM theungR theeF neeF jeungM henR waaF phaawF maaeF pheeF naawngH thookH yaakF phiiangM daiM
"Because I have faced many difficulties in making my way to this point, I understand the hardships my parents and siblings have had to endure."

แต่คนที่ดูแลแทนพ่อแม่ก็คือเมีย
dtaaeL khohnM theeF duuM laaeM thaaenM phaawF maaeF gaawF kheuuM miiaM
"But, your wife is the person who looks after you in place of your parents."

เขายอมจากพ่อแม่มาเพื่ออยู่ดูแล
khaoR yaawmM jaakL phaawF maaeF maaM pheuuaF yuuL duuM laaeM
"She is willing to leave her parents to take care of you."

เขาผลาญทรัพย์สมบัติที่พ่อแม่ให้ไว้จนหมด
khaoR phlaanR sapH sohmR batL theeF phaawF maaeF haiF waiH johnM mohtL
"He completely squandered the forturne that his parents left him."

พ่อแม่ผู้ปกครองต่างกัน ทุกวันนี้กลายเป็น ช่างมัน...ฉันไม่กล้า...ฉันกลัว...เอาแค่สอนไปวัน ๆ
phaawF maaeF phuuF bpohkL khraawngM dtaangL ganM thookH wanM neeH glaaiM bpenM changF manM chanR maiF glaaF chanR gluaaM aoM khaaeF saawnR bpaiM wanM wanM
"Parents and responsible parties are different. Nowadays they are like, “Whatever”; “I don’t dare”... ”I am afraid”... ”Just take the children and teach them everyday.”."

ถูกตีต้องบอกเพื่อนว่า "อย่าบอกพ่อแม่กูนะ ไม่งั้นกูโดนซ้ำ"
thuukL dteeM dtawngF baawkL pheuuanF waaF yaaL baawkL phaawF maaeF guuM naH maiF nganH guuM do:hnM samH
"When [students] were given corporal punishment, they told their friends, “Don’t tell my parents, o.k.? If you do, I’ll get hit again [by them].”"

แต่ยุคนี้ลูกหลานถูกครูตี พ่อแม่ปู่ย่าตายาย วิ่งโร่แจ้งความเอาผิดครู
dtaaeL yookH neeH luukF laanR thuukL khruuM dteeM phaawF maaeF bpuuL yaaF dtaaM yaaiM wingF ro:hF jaaengF khwaamM aoM phitL khruuM
"But, today if our children were to receive corporal punishment from their teachers, their parents and grandparents would rush to their rescue and bring a lawsuit against the offending teacher."